Cây mâm xôi: Đặc điểm tác dụng, cách dùng và cách trồng

Cây mâm xôi là vị thuốc nam được sử dụng nhiều trong Đông Y với nhiều tác dụng tuyệt vời trong chữa các bệnh lý về gan, tim và đường huyết. Đây là loại cây có thể sử dụng được toàn bộ các bộ phận của cây. Đọc ngay bài viết sau để tìm hiểu về đặc điểm cây mâm xôi, tác dụng, cách dùng và cách trồng của loại cây này.

Đặc điểm cây mâm xôi dại

Cây mâm xôi có tên tiếng anh là rubus alceaefolius poir, là loại thực vật thuộc họ Rosaceae, chi Mâm xôi. Trong dân gian, cây có nhiều tên gọi khác như: Cây đùm đũm, cây phúc bồn tử, cây đùm đùm, cây đũm hương, cây ngấy, cây mắc hú,… Hình dáng của quả mâm xôi trông giống như đĩa xôi gấc, cái tên mâm xôi cũng bắt nguồn từ đây. Loại cây này chủ yếu mọc hoang trong rừng thưa, những vùng đồi núi, ven đường đi và có thể mọc hoang dại ở cả trong vườn nhà của chúng ta. Mâm xôi được trồng phổ biến ở nhiều nước trong khu vực Bắc Mỹ và Bắc Âu.

Tại nước ta, loại cây này có trữ lượng lớn ở khu vực vùng núi Tây Bắc, điển hình là các tỉnh như: Sơn La, Hòa Bình, Lào Cai và Yên Bái. Không những vậy, khu vực Đà Lạt cũng trồng loại cây này làm cây thương mại. Nơi đây có khí hậu mát mẻ quanh năm nên thích hợp cho loại cây này sinh trưởng. Người nông dân ở Đà Lạt chỉ có thể trồng loại cây này vào mùa xuân còn ở những khu vực núi cao như Sapa lại có thể trồng vào bất kỳ mùa nào trong năm. Hiện tại, loại quả này đang mang lại giá trị kinh tế lớn cho người trồng nên đang có xu hướng lan rộng ra các khu vực xung quanh.

Đặc điểm cây mâm xôi dại

Trước đây, cây mâm xôi chủ yếu mọc dại, sau này khi các nhà khoa học thấy sự tiềm năng từ giống cây cho trái này nên đã nhân giống và cho ra những giống mâm xôi cho trái chất lượng hơn. Tuy nhiên, vị thuốc mâm xôi được sử dụng trong Đông Y vẫn được ưu tiên lấy từ những cây mâm xôi dại trong rừng. Thực chất, cây mâm xôi đã xuất hiện từ rất sớm, cây có mặt trong nhiều cuốn sách nông nghiệp của nước Anh từ thế kỷ 15, tới thế kỷ 19 mới bắt đầu được nhân rộng và trồng rộng rãi ở Châu Âu và Châu Mỹ.

Cây mâm xôi là loại cây thân leo, toàn bộ cây được bao phủ bởi một lớp lông mềm và gai nhọn. Hoa thường mọc thành cụm, mỗi cụm hoa có khoảng 3 – 5 bông, mỗi bông hoa có khoảng 4 – 5 cánh. Mâm xôi có tỷ lệ hoa đực nhiều hơn hoa cái, mỗi bông có nhiều lá noãn, khi hoa chín sẽ tạo thành quả hạch. Quả mâm xôi có màu xanh, khi chín sẽ chuyển dần về màu đỏ tươi, khi ăn sẽ có vị chua, ngọt, mùi thơm nhẹ. Hình dáng và hương vị của quả mâm xôi khá giống với quả dâu tằm. Tuy nhiên, quả mâm xôi có vị chua nhẹ hơn, dễ ăn hơn, khi ăn vào sẽ thấy bên trong quả dâu có những hạt nhỏ nhai khá vui miệng.

Uống nước cây mâm xôi có tác dụng gì?

Theo nhiều nghiên cứu về các thành phần có trong quả mâm xôi cho biết. Bên trong quả mâm xôi có chứa các thành phần như: Vitamin C, acid ellagic, flavonoid, acid ellagic. Bộ y tế khuyến cáo chúng ta nên ăn quả mâm xôi mỗi ngày, vì như vậy sẽ có thể chống lão hóa, ngăn ngừa ung thư, ngừa bệnh tim mạch và đái tháo đường. Theo Đông Y, quả mâm xôi được quy vào kinh can, thận. Khi ăn trái mâm xôi sẽ có tác dụng làm ấm cho cơ thể, bảo vệ gan, giải cảm và tăng cường sức đề kháng. Vậy cụ thể uống nước cây mâm xôi có tác dụng gì?

Theo các thử nghiệm về tác dụng của loại dược liệu này, cây mâm xôi có tác dụng chữa bệnh viêm đường tiết niệu, tăng cường sức khỏe hệ tiêu hóa, bổ thận, tráng dương, điều trị đái tháo đường, trị viêm gan mãn tính, giúp mắt sáng, chữa viêm tuyến vú và hỗ trợ giảm cân hiệu quả. Trước kia, người ta thường sử dụng quả, lá và rễ mâm xôi sắc lấy nước uống để thanh nhiệt, giải khát và điều trị nhiễm trùng đường tiểu do E. coli.

Uống nước cây mâm xôi có tác dụng gì?

Theo một số kinh nghiệm dân gian, nếu bà bầu đang bị ốm nghén dùng quả mâm xôi mỗi ngày sẽ giúp cho trẻ em sinh ra được trắng trẻo, khỏe mạnh và giảm nguy cơ mắc các bệnh về đường ruột. Không chỉ có tác dụng với trẻ em mà cây mâm xôi còn có thể kiểm soát hàm lượng testosterone, tăng nhanh thời gian hưng phấn ở nam giới và tăng sức khỏe tinh trùng. Nếu ăn quả mâm xôi trước khi quan hệ tình dục sẽ tăng được thời gian quan hệ, chống oxy hóa và giúp máu lưu thông tới cơ quan sinh dục một cách nhanh chóng hơn bình thường.

Bên trong cây mâm xôi có hàm lượng flavonoid khá cao. Do đó, dược liệu mâm xôi có thể kháng khuẩn, chống dị ứng, bảo vệ da, hạ áp, tiêu viêm và làm đẹp da. Không những vậy việc uống nước mâm xôi mỗi ngày sẽ giúp sáng mắt, tăng cường trí nhớ và tăng khả năng tư duy. Nước mâm xôi có công dụng điều trị tiểu nhiều, hạn chế tình trạng tóc bạc sớm, thừa cân, cải thiện tuần hoàn máu ở dương vật, phòng bệnh liệt dương và chữa chứng suy giảm ham muốn tình dục.

Những nghiên cứu gần đây cho biết, bên trong mâm xôi có chất anthocyanin, đây là chất có tác dụng phòng và chữa bệnh ung thư hiệu quả, tác dụng này đang được nhiều nhà khoa học nghiên cứu. Một tác dụng tuyệt vời của loại cây này mà chúng ta cần nói tới đó là tác dụng làm đẹp da, đẹp dáng, tăng cường hoạt động của hệ tiêu hoá, cân bằng lượng đường trong máu, mỡ trong máu, bổ sung hàm lượng vitamin và chất xơ cho quá trình giảm cân. Chính bởi tác dụng của loại dược liệu này đối với sức khỏe của chúng ta là vô cùng lớn nên chúng ta hãy trồng ngay cho mình một cây mâm xôi trong vườn nhà, vừa có thể tạo cảnh quan xanh, vừa mang lại cho chúng ta một thức quả ngon.

Cây mâm xôi chữa xương khớp

Bên trong cây mâm xôi có chứa raspberry – Đây là hợp chất hóa học có khả năng giảm đau nhức, tăng cường sự chắc khỏe của xương khớp. Để dùng cây mâm xôi chữa xương khớp, chúng ta chỉ cần ăn một nắm nhỏ mâm xôi mỗi ngày là đã giúp cơ thể hình thành các mô liên kết xương và giúp xây dựng cấu trúc xương chắc chắn, khỏe mạnh.

Cây mâm xôi chữa xương khớp

Cách dùng cây mâm xôi rừng

Cách dùng cây mâm xôi rừng phổ biến và mang lại hiệu quả nhất vẫn là ăn trực tiếp quả mâm xôi. Tuy nhiên, để tăng hương vị của loại quả này, người ta có thể sử dụng dưới nhiều cách chế biến khác nhau:

• Ngâm lá, quả và vỏ mâm xôi cùng với rượu.
• Quả mâm xôi có thể ngâm cùng với đường làm siro trị ho cho trẻ.
• Làm mứt mâm xôi.
• Cho mâm xôi vào máy ép trái cây, chúng ta sẽ có một loại nước ép thơm ngon, bổ dưỡng, giải khát ngày hè.

Cách dùng cây mâm xôi rừng

Tùy vào khẩu vị của mỗi người mà mâm xôi có thể chế biến thành nhiều món ăn khác nhau, mỗi món sẽ mang một hương vị và mùi vị đặc trưng khác nhau.

Cách trồng cây mâm xôi dại

Cây mâm xôi được trồng chủ yếu bằng hạt giống, chúng ta có thể lấy hạt giống từ các cây mâm xôi mọc trong rừng. Cách trồng cây mâm xôi dại như sau:

Cần lựa chọn nơi trồng thoáng mát, được ánh sáng tự nhiên chiếu trực tiếp mỗi ngày. Bón lót cho đất và dùng tay đào các lỗ nhỏ sâu 1cm. Gieo hạt vào các lỗ và lấp đất lại. Tưới nước dạng phun sương lên bề mặt cho cây khoảng 2 ngày/1 lần vào sáng sớm. Sau khoảng 2 tháng, cây sẽ ra rễ và mọc lá mầm. Lúc này, chúng ta giảm lượng nước tưới xuống 1 lần/1 tuần.

Cách trồng cây mâm xôi dại

Cách chọn giống cây mâm xôi

Ngoài phương pháp gieo hạt, cây mâm xôi còn được trồng bằng cây con. Đây là phương pháp trồng cho thời gian thu hoạch nhanh hơn trồng bằng hạt giống. Chúng ta cần chọn những giống cây mâm xôi khỏe mạnh, không bị sâu bệnh và có đầy đủ các bộ phận.

Cách chọn giống cây mâm xôi

Trên đây là toàn bộ thông tin về đặc điểm cây mâm xôi, tác dụng, cách dùng và cách trồng của loại cây này. Hy vọng bài viết này hữu ích với bạn, cảm ơn bạn đã đọc bài viết này!

 Xem thêm: Cây long não và hợp chất camphor, thành phần cồn long não 10

• Cây long não và hợp chất camphor, thành phần cồn long não 10

• Cây húng chanh: Tên gọi khác, tác dụng, cách dùng, cách trồng

• Cây hoa giấy đẹp nhất, ý nghĩa, cách trồng và cách chăm sóc

• Cây hà thủ ô: Cách nhận biết, phân biệt, tác dụng, cách dùng

• Cây dừa cạn – Đặc điểm, tác dụng, ý nghĩa và cách trồng

• Cây dâu tây: Đặc điểm, ý nghĩa, cách trồng và cách chăm sóc

• Cây cam: Tổng quan chung, đặc điểm, công dụng và vai trò