Histamin Là Gì? Ứng Dụng Của Histamin Trong Y Học
Thuốc kháng histamin thường là điều đầu tiên bạn nghĩ đến khi cần một loại thuốc để giảm dị ứng. Vậy cơ chế hoạt động của nhóm thuốc histamin là gì và chúng có thể giúp ích như thế nào? Cùng theo dõi bài viết này để biết thêm nhiều thông tin bổ ích về loại thuốc này nhé.
Histamin là gì?
Histamin là loại thuốc được sử dụng phổ biến nhất để điều trị dị ứng hiện nay. Tuy nhiên, nhiều người vẫn thắc mắc thuốc kháng histamin là gì, tại sao thuốc lại có tác dụng đối với dị ứng và cách dùng thuốc sao cho đúng.
Histamin là một trong những chất xúc tác đóng vai trò chủ chốt trong các phản ứng phản vệ cũng như dị ứng.
Histamin được tìm thấy trong tất cả các mô của cơ thể, nhưng phân bố không đều.
Histamin được lưu trữ nhiều nhất trong các tế bào mast của mô và basophils. Do đó, histamin chủ yếu hiện diện trong các mô phổi, ruột và da, nơi các tế bào mast tương đối phong phú.
Thuốc histamin là gì?
Thuốc histamin là một chất trung gian quan trọng trong các phản ứng dị ứng. Mục tiêu nhắm đến của histamin bao gồm thụ thể histamin H1 (có trên các dạng tế bào khác nhau, bao gồm mạch máu, bạch cầu và cơ trơn đường hô hấp) và thụ thể H2 (có trên bào quan vỏ dạ dày. Khi dị nguyên xâm nhập vào cơ thể, histamin được giải phóng và ảnh hưởng đến thụ thể H1 gây phản ứng bất thường (viêm, ngứa, co thắt khí quản, phù, phát ban,…). Ảnh hưởng lên thụ thể H2, histamin làm tăng tiết axit dịch, nếu dư quá nhiều sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến dạ dày.
Phân loại thuốc histamin là gì?
Thuốc histamin là chất đối kháng tranh chấp của histamin tại các thụ thể phù hợp với chúng. Tùy theo mức độ đối kháng xảy ra ở thụ thể H1 hay H2 mà chúng ta có thể biết cách phân loại thuốc histamin là gì?
Thuốc histamin được chia thành 2 loại: Thuốc histamin H1 có tác dụng ngăn chặn dị ứng và thuốc kháng histamin H2 có tác dụng làm giảm tiết acid dịch vị. Khi thuốc kháng histamin H1 thường là lựa chọn đầu tiên đề điều trị dị ứng và an toàn nhất, còn thuốc kháng histamin H2 làm giảm tiết axit dạ dày và được dùng để điều trị loét dạ dày.
Thuốc kháng histamin H1
Có rất nhiều dạng thuốc kháng histamin H1 trên thị trường và có hai nhóm chính:
- Thuốc kháng histamin H1 thế hệ thứ nhất bao gồm các loại thuốc như promethazine, diphenhydramine, chlorpheniramine và hydroxyzine. Đây là những thuốc kháng histamin cổ điển xuất hiện vào những năm 1930. Thuốc thế hệ thứ nhất vượt qua rào chắn máu não, tác dụng khác làm bạn buồn ngủ. Thuốc có thời gian tác dụng tạm thời nên người dùng nên uống nhiều lần trong ngày.
- Thuốc histamin thế hệ thứ hai bao gồm các loại thuốc như loratadine, cetirizine và fexofenadine. Dù vẫn có tác dụng khác khiến bạn buồn ngủ nhưng đỡ hơn nên được sử dụng nhiều hơn so với histamin H1.
Thuốc kháng histamin H2
Các thuốc kháng histamin H2 nổi bật như famotidin, cimetidin, ranitidin sử dụng để điều trị viêm loét tá tràng, dạ dày và trào ngược thực quản. Các tác dụng phụ có thể xảy ra khi dùng thuốc bao gồm nhức đầu, tiêu chảy và chóng mặt. Nhưng những phản ứng này rất hiếm và thuốc đảm bảo an toàn cho hầu hết mọi người.
Cách hoạt động của thuốc histamin là gì?
Khi cơ thể con người bị tác động bởi các loại thuốc, hóa chất, phấn hoa, khói bụi… cơ thể người có cơ địa nhạy cảm sẽ giải phóng ra chất histamin. Chất histamin luôn ẩn nấp trong cơ thể con người ở những vị trí như mô da, phổi, dạ dày, mô niêm mạc,…
Trong điều kiện bình thường, các tế bào chứa histamin phức hợp với protein và do đó thường không hoạt động. Khi cơ thể bị dị ứng, mẫn cảm với thuốc, hóa chất hoặc các yếu tố bên ngoài khác, các kháng nguyên sẽ tác động lên phức hợp protein này, giải phóng histamin tự do và gây ra phản ứng từ nhẹ đến nặng như phát ban, sưng tấy, đỏ da, khó thở, ngứa, ho, buồn nôn,…
Đối với những trường hợp dị ứng phức tạp, người bệnh có thể phải sử dụng thuốc kháng histamin để điều trị. Bây giờ bạn đã hiểu cách hoạt động của thuốc histamin là gì rồi đúng không.
Cách dùng thuốc histamin là gì?
Thuốc histamin H1 được sử dụng để điều trị các phản ứng dị ứng mãn tính và cấp tính với các biểu hiện chẳng hạn mề đay, sổ mũi, ngứa, ban đỏ,.. Vậy cụ thể cách dùng thuốc histamin là gì
Tuy nhiên, vì thuốc kháng histamin chỉ làm giảm các dấu hiệu chứ không thay đổi nguyên nhân gây bệnh do đó việc biết được và tránh dị ứng chẳng hạn khói thuốc, phấn hoa, thức ăn, mỹ phẩm, thuốc) có thể chữa khỏi hoàn toàn bệnh.
Ngoài ra, trong các trường hợp, việc tìm ra nguyên nhân gây bệnh cần phải được bác sĩ tìm hiểu và xét nghiệm mới có kết quả tốt nhất.
Histamin được giải phóng với số lượng lớn ở những bệnh nhân bị dị ứng nghiêm trọng và chỉ có thuốc histamin H1 không xử lí được mà bệnh nhân cần nhanh chóng được đưa đến phòng khám bệnh để được điều trị đúng cách.
Ngoài ra, do tác dụng an thần và gây ngủ nhẹ, một số loại thuốc thế hệ thứ nhất còn được sử dụng làm thuốc hạn chế say xe, tàu giúp giảm các vấn đề về thăng bằng, buồn nôn và chóng mặt.
Những ảnh hưởng của histamin đối với cơ thể là gì?
Như đã nói ở trên, khi lượng histamin trong cơ thể vượt quá ngưỡng cho phép sẽ gây ra các phản ứng không mong đợi. Vậy những ảnh hưởng của histamin đối với cơ thể là gì?
- Đường hô hấp: Gây viêm mũi, viêm hen suyễn, phù nề và chít hẹp đường thở.
- Hệ tiêu hóa: Khiến HCl và pepsin bài tiết quá nhiều gây co thắt ruột, tăng nhu động ruột, tiêu chảy.
- Hệ thống bài tiết: Histamin góp phần tăng tiết nước mũi, nước mắt, nước bọt và dịch tụy.
- Ảnh hưởng đến mắt: Kích ứng và đỏ kết mạc mắt.
- Phản ứng da: Phát ban, chàm, nổi mề đay, sưng da, ngứa.
- Đối với hệ tim mạch: Hạ huyết áp, giãn mạch, co bóp tim. Histamin cũng ảnh hưởng trực tiếp đến cơ tim và các dây thần kinh bên trong bằng cách tăng co bóp cả tâm thất và tâm nhĩ, làm chậm dẫn truyền nhĩ thất và làm chậm quá trình khử cực nút xoang.
Những lưu ý khi sử dụng thuốc histamin là gì?
Cho dù bạn sử dụng bất kì loại thuốc nào, nó đều có tác dụng phụ tuỳ mức độ mạnh hay yếu. Histamin cũng vậy. Vậy những lưu ý khi sử dụng thuốc histamin là gì?
Thuốc histamin H1 thế hệ thứ nhất có tác dụng khác biệt đối với hệ thần kinh trung ương, chẳng hạn như buồn ngủ, kém tập trung và say sẫm, do đó làm việc trên cao, không khuyến khích lái xe, vận hành máy móc hoặc thực hiện các hoạt động đòi hỏi sự tỉnh táo.
Thuốc tiên cũng có tác dụng phụ, dùng lâu nhịp tim nhanh, gây táo bón, khô môi, bí tiểu. Thuốc histamin H1 thế hệ thứ hai có thể có ít tác dụng khác hơn so với thuốc thế hệ thứ nhất.
Kết luận lại là thuốc kháng histamin H1 có tác dụng làm giảm các biểu hiện như dị ứng như sổ mũi, ngứa,…Các thuốc này có mang lại lợi ích chính trong điều trị các bệnh như viêm kết mạc dị ứng, viêm mũi dị ứng và mề đay mãn tính. Do lịch sử lâu dài và nhiều năm chứng minh tính an toàn, thuốc kháng histamin được sử dụng rộng rãi và là loại thuốc có tác dụng hiệu quả.
Nếu bị dị ứng do histamin cần phải làm gì?
Thật không may, nếu một bệnh nhân quá mẫn cảm và phát triển các triệu chứng dị ứng sau khi ăn một số loại thực phẩm. Vậy nếu bị dị ứng do histamin cần phải làm gì?
Đối với trường hợp dị ứng nhẹ: Có thể sử dụng các loại thuốc kháng histamin như clorpheniramin, claritin, telphat nếu người bệnh có dấu hiệu dị ứng ngoài da, rối loạn tiêu hóa.
Đối với các triệu chứng nặng: Mạch nhanh, huyết áp tụt, tiết dịch nhiều, khó thở cần nhanh chóng bổ sung nước và chất điện giải, đồng thời sử dụng thuốc kháng histamin và corticosteroid. Nếu tình trạng vẫn nghiêm trọng, bệnh nhân nên được chuyển đến cơ sở y tế để được điều trị nhanh chóng và kịp thời.
Tóm lại, histamin là gì? Histamin có mặt trong các tình huống phản ứng phản vệ hoặc dị ứng trong cơ thể, đó là phản ứng tự nhiên của cơ thể. Nếu thuộc nhóm cơ địa dị ứng, bạn nên loại bỏ các sản phẩm từ sữa, các loại hạt, thực phẩm lên men, hải sản khỏi chế độ ăn. Ngoài ra, bạn cũng có thể sử dụng thuốc kháng histamin H1 và H2 để khắc phục chứng bệnh này. Hi vọng những thông tin bài viết vừa chia sẻ sẽ mang đến những kiến thức bổ ích cho bạn đọc.
Xem thêm: Thiện Nguyện Là Gì? Sự Cao Đẹp Của Công Việc Thiện Nguyện
Y Tế, Thắc Mắc -Thiện Nguyện Là Gì? Sự Cao Đẹp Của Công Việc Thiện Nguyện
Băng Huyết Là Gì? Cách Phòng Chống Băng Huyết Là Gì?
HBeAg Là Gì? Ứng Dụng Quan Trọng Trong Y Học
Dĩ Hòa Vi Quý Là Gì? Thuật Ngữ Thâm Thúy Của Các Bậc Cao Nhân
Back Office Là Gì? Công Việc Lí Tưởng Trong Tương Lai
Trào Phúng Là Gì? Thể Loại Văn Học Một Thời Của Nước Ta
Đất CLN Là Gì? Đất CLN Có Được Phép Xây Nhà Không