Cây bao báp: Đặc điểm, ý nghĩa, công dụng và cách trồng
Tại Việt Nam, không có nhiều người biết và quan tâm về cây bao báp. Tuy nhiên, tại Châu Phi, loại cây này lại được trồng rộng rãi và phổ biến với nhiều mục đích khác nhau. Đọc ngay bài viết sau để tìm hiểu về đặc điểm cây bao báp, ý nghĩa, công dụng và cách trồng.
Đặc điểm cây bao báp ở Châu Phi
Cây bao báp là loại cây có kích thước lớn, có nguồn gốc từ Châu Phi. Đây là loại cây có tuổi thọ cao nhất trong số các loài thực vật có hoa trên thế giới. Cây có tên tiếng anh là adansonia grandidieri baill, thuộc họ Bombacoideae. Tại Việt Nam, loại cây này còn được gọi với cái tên là cây bánh mì của khỉ. Cây có chiều cao trung bình khoảng 10 – 30m, phần thân có kích thước lớn, đường kính thân khoảng 8 – 12m.
Thân cây tích trữ lượng nước khá lớn, một cây bao báp trưởng thành có thể tích trữ tới 130.000 lít nước. Chính vì thế, loại cây này có thể tồn tại một thời gian dài trong môi trường khô hạn cao. Cây bao báp ở Châu Phi được trồng để lấy quả, làm nước trái cây giải khát, giải nhiệt. Bên trong quả bao báp có giá trị dinh dưỡng cao, trong 100g quả tươi có khoảng 300 kcal. Bên trong quả bao báp có nhiều dưỡng chất như canxi, protein, chất béo và phốt pho, acid mallic, sterculic, acid palmitic, hydroxyl, linoleic dihydro sterculic, epoxy, oleic và linoleic.
Cây bao báp ở Việt Nam
Bao báp là một loại cây xanh bản địa của Châu Phi nhưng hiện nay đã có mặt tại Việt Nam. Cây thích hợp trồng ở những vùng khí hậu nóng ẩm và khô hạn nhất thế giới. Tuy nhiên, loại cây này đã được trồng tại Việt Nam từ lâu với số lượng ít. Cây bao báp ở Việt Nam có tuổi thọ cao nhất là cây bao báp 100 tuổi tại Kiên Giang. Một số cây bao báp khác gồm:
Ba cây bao báp ở Huế: Một cây được trồng trước cửa khách sạn Điện Biên 2, một cây nằm trên đường Trần Phú và một cây trên đường Mai Thúc Loan. Cây bao báp trên đường Mai Thúc Loan đã sống tại đây 62 năm, chiều cao lớn khoảng 18m. Hầu hết các giống bao báp sau này được trồng tại Việt Nam được nhân giống từ ba cây này. Tại Hà Nội có một cây hơn 10 tuổi và ở Hồ Chí Minh, hiện đang có 4 cây bao báp được trồng rải rác trong các thảo cầm viên.
Thời gian gần đây, nhiều tờ báo uy tín đã đưa tin về một cây bao báp nữa ở thôn Thạch Bích, xã Bích Hòa, Thanh Oai, Hà Nội. Bài báo cho hay anh Nguyễn Văn Ngọc đã trồng thành công giống cây quý hiếm này và sẵn sàng cho giống cho những ai cần. Cây này được lấy giống từ cây bao báp ở Huế, hiện đã cao 1,5m.
Cây bao báp lớn nhất thế giới
Cây bao báp lớn nhất thế giới đó là cây bao báp Panke, nằm ở Zimbabwe. Panke được các nhà khoa học ước tính là đã sống hơn 2.500 năm. Tuy nhiên, Panke đã bị đổ gục vào năm 2010, nhiều cây bao báp trong khu vực xung quanh cũng đang có dấu hiệu bị chết.
Ý nghĩa cây bao báp
Cây bao báp được xem là biểu tượng của những vùng đất khô hạn lâu dài của Châu Phi. Bởi khả năng sinh tồn rất mạnh mẽ nên người dân Châu Phi xem loại cây này là một loại cây bí ẩn, mang giá trị tâm linh lớn. Đối với người dân Châu Phi, cây bao báp là loài cây của cuộc sống. Từ lá, vỏ, quả, hạt, cho tới phần rễ đều được sử dụng cho cuộc sống hàng ngày. Bên trong thân bao báp có nhiều sợi cứng, chắc chắn và có độ đàn hồi tốt nên thường được người dân tại đây lấy về bện thành dây thừng. Nhưng cho dù bị thương, bị cắt vỏ hay bị đâm thủng thì chúng vẫn không chết đi mà còn ngày càng phát triển mạnh hơn.
Quả bao báp được sử dụng trong ẩm thực để chế biến thành các món ăn thơm ngon và thức uống hấp dẫn. Lá bao báp được người dân sử dụng như một loại rau hoặc được dùng như một loại dược liệu chữa tiêu chảy, sốt, ho. Hơn hết, tại những vùng đất khô hạn quanh năm, loại cây này là nguồn cung cấp nước chính bởi bên trong thân cây tích trữ một khối lượng nước khổng lồ. Cây bao báp không chỉ mang ý nghĩa đối với đời sống con người mà còn là loại cây mang ý nghĩa tâm linh lớn. Ngay từ xa xưa, loại cây này rất được xem trọng, nó là một loài cây bí ẩn, có nhiều truyền thuyết và những câu chuyện thần thoại liên quan tới nó.
Tại mỗi quốc gia, ý nghĩa cây bao báp lại khác nhau. Ở nước cộng hòa Senegal, đây chính là loại cây tượng trưng cho tháp vật tổ. Tại Namibia, loại cây này lại là hiện thân của thần môi trường, những ai làm ô nhiễm đất, nước sẽ bị nhốt bên trong thân cây mãi mãi. Trong khi đó tại nước Botswana, người dân nước này lại luôn tin rằng khi hoa bao báp nở, kẻ nào hái loại hoa này hoặc làm nó rụng đi sẽ bị sư tử ăn thịt.
Công dụng rễ cây bao báp
Ở một số nước Châu Phi, phần thân và rễ bao báp có thể sử dụng làm món ăn hằng ngày, phần rễ được nấu nước uống mỗi khi đói bụng. Tại Sierra Leone, nước được sắc từ rễ bao báp được dùng rộng rãi như một đồ uống thơm ngon, bổ dưỡng. Phần rễ khi được nấu chín hoặc nướng chín và ngâm vào nước muối sẽ trở thành món ăn vặt hấp dẫn có mùi vị như hạnh nhân.
Công dụng của rễ bao báp được sử dụng chủ yếu đó là nấu nước uống hoặc nhai khi cổ họng khô, khan hiếm nước tột cùng. Bởi bên trong rễ bao báp tích trữ lượng nước lớn và có nhiều chất có tác dụng thanh nhiệt, giải độc và giải tỏa cơn khát tức thì.
Công dụng quả cây bao báp
Quả bao báp có chứa hàm lượng vitamin nhóm C cao nhất trong số tất cả các loại quả có mặt trên trái đất này. Theo nhiều nhà khoa học, bên trong quả cây bao báp có chứa nhiều chất chống oxy hóa và chống viêm. Chính vì vậy nên loại quả này được giới y học mệnh danh là loại quả “siêu thực phẩm”. Loại quả này có công dụng giải khát, cân bằng lượng đường trong máu và hỗ trợ giảm cân hiệu quả.
Cách trồng giống cây bao báp
Như các bạn đã biết, cây bao báp là một trong những loại cây có tuổi thọ cao nhất trên thế giới, cây thường được trồng tại các nơi có khí hậu nóng như Châu Phi. Tại Việt Nam, cây bao báp không hề dễ trồng, cách trồng giống cây bao báp như sau:
Sau khi mua hạt giống về cần ngâm hạt trong nước ấm một ngày. Sau đó tiến hành cạo bớt đi phần vỏ bên ngoài của hạt cho tới khi phần hạt đã thay đổi màu sắc. Tiến hành gieo trồng ở nơi có nền đất thoát nước tốt. Tiếp đó, chúng ta cần đặt chậu trồng ở nơi có nhiều ánh nắng mặt trời và hạn chế tưới quá nhiều nước cho cây.
Cây bao báp sống ở đâu?
Cây bao báp là loại cây có tuổi thọ cao, loại cây này có thể sống tới vài trăm năm. Việc cây bao báp sống ở đâu, loại cây này thích hợp trồng ở những nơi có thời tiết, khí hậu như thế nào là mối quan tâm của nhiều người đang có ý định trồng loại cây này. Nơi có trữ lượng bao báp lớn nhất thế giới đó là khu vực Zimbabwe, tiếp đó là ở giữa các giữa dãy núi Zoutpansberg và Limpopo. Messina chính là thủ đô của loại cây này.
Trên đây là toàn bộ thông tin về đặc điểm cây bao báp, ý nghĩa, công dụng và cách trồng. Hy vọng bài viết này cung cấp được những thông tin hữu ích cho cuộc sống của bạn, cảm ơn bạn đã đọc bài viết này!
Xem thêm: Top 16+ những loại cây ăn quả mang lại giá trị kinh tế cao
Sinh Vật Cảnh -Top 16+ những loại cây ăn quả mang lại giá trị kinh tế cao
Cây xấu hổ: Phân loại, tác dụng, cách trồng và ý nghĩa
Cây xà cừ: Đặc điểm, tác dụng, cách trồng và vị trí trồng
Cây vòi voi có ăn được không? Đặc điểm, công dụng, cách dùng
Cây trạng nguyên hợp tuổi nào? Đặc điểm và độc tố của cây
Cây sang là cây gì? Phân loại, ý nghĩa và hình ảnh
Cây thạch anh là gì? Công dụng, cách trồng và độc tố